Môi Chất Làm Lạnh R290 Và R410A Cho Máy Lạnh Di Động Là Gì? Dùng Loại Nào Tốt Hơn?

Môi chất làm lạnh là một trong những yếu tố quan trọng của máy lạnh nói chung và máy lạnh di động nói riêng. Môi chất làm lạnh R290 và R410A giúp làm lạnh không khí nhanh chóng, an toàn, không độc hại lại vô cùng hiệu quả. Giữa hai loại gas lạnh này có nhiều điểm tương đồng nhưng cũng có nhiều điểm khác biệt.

Nhắc tới điện lạnh, chúng ta không thể không quan tâm đến môi chất làm lạnh, một phần rất quan trọng và không thể thiếu. Đặc biệt là khi tìm hiểu về máy lạnh di động, người bán hay nhắc tới môi chất làm lạnh R290 và R410A. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa biết nhiều thông tin về những loại môi chất này. Do đó, bài viết này sẽ giúp bạn hiểu được môi chất làm lạnh R290 và R410A là gì? Và chúng có an toàn không?

 

Tìm hiểu môi chất làm lạnh của máy lạnh di động

1. Môi chất làm lạnh là gì?

Môi chất lạnh hay còn được gọi với cái tên khác là chất làm lạnh, tác nhân lạnh hay gas lạnh ( tiếng anh: Refrigerant). Đây là một chất hoặc hỗn hợp, thường là chất lỏng, được sử dụng chủ yếu trong bơm nhiệt và chu trình làm lạnh của một số thiết bị gia dụng hiện nay như máy lạnh, tủ lạnh, máy hút ẩm, bơm nhiệt,...Môi chất lạnh sử dụng trong chu trình nhiệt động ngược chiều để thu nhiệt từ môi trường có nhiệt độ thấp và thải ra môi trường có nhiệt độ cao hơn. 

Trên thị trường có những loại môi chất lạnh được dùng phổ biến như: R12, R134A, R410A, R290, R22, R32, R404, R600,...

Với điều hoà di động, hầu hết các hãng đều chọn sử dụng 2 môi chất làm lạnh là R410A và R290

2. Môi chất làm lạnh R410A ( Gas lạnh R410A)

2.1. Chất làm lạnh R410A là gì?

Chất làm lạnh hay gas lạnh R410A là môi chất được dùng trong hệ thống làm lạnh hấp thụ lượng nhiệt của máy lạnh hay điều hoà không khí. Nó có thành phần hóa học với công thức đầy đủ là là HCFC22. Đây là loại gas có lượng áp suất cao (áp suất tĩnh lên tới 250 PSI). 

Môi chất làm lạnh gas R410A là loại gas lạnh thuộc nhóm HFC, đi đầu trong việc sử dụng thay thế cho gas R22 trong các hệ thống bơm nhiệt và các thiết bị làm mát dân dụng như máy lạnh, máy làm mát,.. mang tính ưu việt cao. Nó được tạo ra nhằm giảm tình trạng làm thủng tầng Ozon và để bảo vệ trái đất. 

Gas R410A có khả năng làm lạnh sâu hơn và áp suất cao hơn nhiều so với gas R22 nên chỉ sử dụng trong các hệ thống chuyên dụng được thiết kế dành riêng cho dòng gas R410A. Các thiết bị được thiết kế riêng cho dòng gas Freon R410A có hiệu suất lớn hơn đến 60% so với các thiết bị sử dụng gas R22.

Tìm hiểu môi chất làm lạnh R410A

2.2. Nguồn gốc của gas lạnh R410A

Đây là loại gas có tiếp xúc trực tiếp với nguồn không khí của người dùng nên vấn đề nguồn gốc được nhiều người quan tâm. Vậy môi chất làm lạnh R410A có nguồn gốc từ đâu? 

 Gas lạnh R410A được nghiên cứu và sản xuất từ Nhật Bản. Tuy nhiên, hiện nay trên thị trường có nhiều loại được sản xuất tại các nước khác nhau trên thế giới như: Ấn Độ, Trung Quốc,... Bên cạnh đó, cũng có một số cơ sở “chui”, sản xuất môi chất làm lạnh R410A không đảm bảo. Do đó, người dùng cũng nên lưu ý tìm hiểu rõ nguồn gốc của gas để tránh những ảnh hưởng đến sức khỏe, cũng như chất lượng điều hòa không khí của gia đình bạn.

2.3. Những ưu điểm của ga lạnh R410A 

Gas lạnh R410A mang lại nhiều ưu điểm như: 

• Thân thiện với môi trường, không độc hại: Với mục tiêu ra đời là để thay thế cho việc sử dụng gas lạnh R22 nhằm khắc phục những ảnh hưởng tới môi trường do sử dụng gas lạnh cho máy lạnh đem lại. Nhờ đó, nó giúp giảm thiểu sự ô nhiễm môi trường, tránh gây hại cho tầng Ozon và hiệu ứng nhà kính.

• Khả năng làm lạnh nhanh:  Với khả năng ngưng tụ cao hơn gas lạnh R22 nên gas lạnh R410A có khả năng nén không khí tốt hơn. Từ đó giúp mang lại hiệu quả làm lạnh tăng cao gấp 1.6 lần, giúp cho thiết bị làm lạnh nhanh chóng và sâu hơn so với việc sử dụng khí gas R22.

• Tiết kiệm điện năng: Khi sử dụng môi chất làm lạnh R410A, nhà sản xuất cần trang bị thêm một thiết bị nén gọi là Swing. Thiết bị này có tỉ lệ số nén đạt chuẩn cao hơn, từ đó giúp điều hòa được chạy ổn định hơn và tiết kiệm điện năng tốt hơn.

• Có khả năng thích ứng cao: Tuy có những ưu điểm nổi trội hơn, nhưng gas lạnh R410A cũng có thành phần cấu tạo cơ bản của một loại gas lạnh. Chính vì vậy, có thể sử dụng chung với các dòng máy đã sử dụng các loại gas khác. Bạn chỉ việc thay sạc ga và đồng hồ gas là có thể sử dụng bình thường.

• Tuyệt đối an toàn khi sử dụng: Môi chất làm lạnh R410A được tạo nên có khả năng không bắt cháy, hóa tính ổn định và ít độc hại nhằm khắc phục và hạn chế được việc gây nguy hiểm khi sử dụng gas lạnh cho máy lạnh. Đồng thời, R410A rất an toàn, không gây nên những nguy cơ ảnh hưởng đến đường hô hấp, sức khỏe khi sử dụng, cũng như hạn chế tình trạng cháy nổ tốt hơn.

​

Môi chất làm lạnh R410A có khả năng làm lạnh tối ưu

2.4. Nhược điểm của môi chất làm lạnh R410A 

Bên cạnh nhiều ưu điểm được kể trên, môi chất làm lạnh R410A cũng có một số nhược điểm nhất định như: 

• Quy trình nạp gas lạnh R410A vào máy khá khó khăn và phức tạp. Bạn sẽ phải rút hết toàn bộ khí gas dư còn lại trong máy trước khi bơm gas mới vào. Do đó, quá trình này phải được thực hiện bởi nhân viên có tay nghề và phải cẩn thận trong quá trình sử dụng. 

• Các dòng điều hòa không khí sử dụng khí gas R410A có giá thành cao hơn so với các dòng máy lạnh sử dụng gas R22. Chi phí nap gas cũng khá cao và cần sử dụng nhiều loại dụng cụ phức tạp.

Gas lạnh R410A có nhược điểm của là quy trfinh nạp gas phức tạp

3. Môi chất làm lạnh R290

3.1. Môi chất làm lạnh R290 là gì?

R290 là môi chất lạnh của nhóm Hydrocarbon với ưu điểm thân thiện với môi trường. Nó là dòng gas lạnh thuộc lớp propane tinh khiết. Môi chất R290 được nghiên cứu và sản xuất từ thành phần dầu khoáng, tinh chế đặc biệt từ các gốc tự nhiên. Gas lạnh R290 ra đời nhằm thay thế cho các loại gas lạnh kém an toàn như R502 và gas R22 truyền thống. 

Cơ quan Bảo vệ Môi trường (EPA) đã xác nhận gas lạnh R290 là một chất hydrocarbon thay thế phù hợp các chất làm lạnh fluorocarbon có trong gas lạnh R22, gas lạnh R134a, gas lạnh R502, giúp đảm bảo an toàn và tránh gây độc hại cho sức khỏe người dùng.

Hiện nay, những loại môi chất làm lạnh R290 đang phân phối tại thị trường Việt Nam chủ yếu được sản xuất tại Singapore. Sản phẩm đã được kiểm định đạt tiêu chuẩn an toàn A3 theo tiêu chuẩn của USA với độ tinh khiết rất cao >99.5% nên người dùng khá yên tâm khi sử dụng. Tuy nhiên, bạn cũng nên cẩn thận với những loại không rõ nguồn gốc bởi sẽ rất dễ gặp phải hàng giả, hàng nhái.

Tìm hiểu môi chất làm lạnh R290

3.2. Đặc điểm sản phẩm gas lạnh R290

• Môi chất lạnh có thể được nạp từ pha lỏng và pha hơi

• R290 không độc nhưng có tính cháy nổ cao được xếp vào nhóm A3 theo tiêu chí ASHRAE 43, GWP = 3, ODP = 0,

• Các đặc tính nhiệt động lực học tuyệt vời dẫn đến hiệu quả năng lượng cao

• Do tính chất dễ cháy nên R290 (Propane) yêu cầu các quy trình nạp và phục hồi gas lạnh trong thiết bị điện lạnh khác nhau.

3.3. Ưu điểm của môi chất làm lạnh R290

Đây là loại môi chất làm lạnh đã chinh phục được các thị trường khó tính như tại Nhật Bản, Mỹ hay Canada. Không phải hiển nhiên để nó có được như vậy, đó chính là nhờ những ưu điểm như:

 

• Hiệu suất làm lạnh tối ưu: Môi chất làm lạnh R290 được đánh giá cao về khả năng làm lạnh nhanh chóng và làm lạnh sâu. Cụ thể là hiệu suất làm lạnh của gas lạnh R290 cao hơn 15% so với gas lạnh R22, cao hơn 30% với gas R404A, cao gấp 3 lần gas R600A. Do đó, khách hàng ưa chuộng sử dụng để thiết bị có thể phát huy công suất làm lạnh cực tốt.

• Tiết kiệm năng lượng tối đa: Xã hội càng phát triển, con người càng hướng tới các sản phẩm thông minh và tiết kiệm tối đa năng lượng. Gas lạnh R290 là sản phẩm có khả năng đáp ứng được mong muốn toàn cầu đó. Bên cạnh công suất làm lạnh cao nhất, gas R290 cho phép tiết kiệm được tối đa nguồn năng lượng điện sử dụng, giúp giảm hóa đơn tiền điện sử dụng cho máy lạnh và các thiết bị của bạn.

• Tỷ số nén thấp nhất: Môi chất làm lạnh R290 có khả năng nén khí tốt nhờ tỷ số nén thấp nhất khi vận hành ở chế độ nhiệt độ bay hơi thấp. Điểm này sẽ vừa giúp làm tăng độ bền cho máy lạnh mà còn giúp tiết kiệm được năng lượng điện tiêu thụ cho thiết bị.

• An toàn, không độc hại: Thành phần chính của gas lạnh R290 là hidrocacbon nên được xem là loại gas lạnh thế hệ mới hoàn toàn không gây độc hại như các loại khác. Do đó, bạn có thể yên tâm sử dụng cho gia đình mình.

• Thân thiện với môi trường: Môi chất R290 có chỉ số GWP thấp và chỉ số ODP = 0. Do vậy mà gas lạnh này vô cùng thân thiện với môi trường, không gây hiệu ứng nhà kính, không phá hủy tầng ozon nên góp phần giảm thiểu lượng khí thải nhà kính, bảo vệ trái đất tốt hơn.

 Ưu điểm của môi chất làm lạnh R290

3.4. Hạn chế của môi chất làm lạnh R290

Mặc dù R290 được đánh giá cao về nhiều mặt như hiệu suất làm lạnh cao, tiết kiệm năng lượng, thân thiện và an toàn, nhưng nó vẫn tồn tại nhiều mặt hạn chế nhỏ. Đó là gas lạnh R290 có tính dễ cháy. Nếu không may khí gas bị rò rỉ ra bên ngoài thì rất dễ xảy ra nguy cơ cháy cao, đặc biệt là trong không gian nhà kính.

Do đó, trong quá trình sử dụng cần hết sức cẩn thận, đọc kỹ hướng dẫn sử dụng và tuân thủ. Nếu xảy ra trường hợp gì, hãy nhanh chóng liên lạc ngay với nhân viên sửa chữa sớm nhất có thể.

Hạn chế của môi chất làm lạnh R290 là dễ cháy nổ

4. Loại môi chất làm lạnh nào tốt hơn?

Việc xác định loại môi chất làm lạnh nào tốt hơn (R290 hay R410A) sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm ứng dụng cụ thể, hiệu suất, an toàn và tác động đến môi trường. Dưới đây là một số tiêu chí so sánh giữa hai loại môi chất này:

• Hiệu suất: R410A thường có hiệu suất làm lạnh cao hơn so với R290. Điều này có nghĩa là hệ thống sử dụng R410A có thể làm lạnh cho không gian nhanh hơn và tiết kiệm năng lượng hơn so với hệ thống sử dụng R290.

• An toàn: R290 là một chất cháy nổ, trong khi R410A không phải là chất cháy nổ. Việc sử dụng R290 đòi hỏi các biện pháp an toàn cẩn thận để đảm bảo sự an toàn trong quá trình sử dụng và sửa chữa. R410A, mặt khác, không có nguy cơ cháy nổ tương tự.

• Tác động đến môi trường: R290 là một môi chất làm lạnh tự nhiên và không gây tác động lớn đến tầng ozon và hiệu ứng nhà kính. Nó có tiềm năng làm giảm khí thải carbon và làm lạnh thân thiện với môi trường. R410A, mặt khác, là một môi chất làm lạnh hydrofluorocarbon (HFC) và có tiềm năng tác động đến hiệu ứng nhà kính.

Dựa trên những yếu tố trên, để lựa chọn giữa R290 và R410A, ta cần đánh giá phụ thuộc vào ứng dụng cụ thể và  nhu cầu của bạn đối với hiệu suất, độ an toàn và yếu tố bảo vệ môi trường. Nếu mong muốn an toàn và môi trường là ưu tiên hàng đầu, R290 có thể là một lựa chọn hợp lý. Tuy nhiên, nếu mong muốn hiệu suất là yếu tố quan trọng nhất, R410A sẽ là một lựa chọn tốt hơn.

So sánh môi chất làm lạnh R290 và R410A

5. Ứng dụng của môi chất làm lạnh R290 và R410A

Môi chất làm lạnh R290 (propane) và R410A là hai loại môi chất làm lạnh được sử dụng rộng rãi trong ngành công nghiệp điều hòa không khí và làm lạnh. Dưới đây là một số ứng dụng phổ biến của chúng:

5.1. Ứng dụng của môi chất làm lạnh R290 (propane):

• Hệ thống máy lạnh hay điều hoà không khí: R290 được sử dụng trong các hệ thống thiết bị làm mát không khí như máy lạnh cho các căn hộ, văn phòng, và phòng ngủ.

• Tủ đông và tủ mát: R290 được sử dụng làm môi chất làm lạnh trong tủ đông và tủ mát trong các siêu thị, cửa hàng tiện lợi và nhà hàng.

• Bếp và lò nướng: R290 được sử dụng trong các bếp và lò nướng như một môi chất làm lạnh hiệu quả và thân thiện với môi trường.

• Xe ô tô và xe điện: R290 cũng có thể được sử dụng trong các hệ thống làm lạnh của xe ô tô và xe điện, giúp giảm khí thải carbon và tác động đến môi trường.

• Các ứng dụng công nghiệp: R290 được sử dụng trong một số ứng dụng công nghiệp như làm lạnh trong máy nén khí, máy làm lạnh nhanh, và các thiết bị làm lạnh trong ngành công nghiệp thực phẩm và đồ uống.

5.2. Ứng dụng của môi chất làm lạnh R410A:

• Hệ thống điều hòa không khí: R410A là một môi chất làm lạnh phổ biến trong các hệ thống điều hòa không khí gia đình, hệ thống trung tâm và hệ thống thương mại lớn.

• Hệ thống làm lạnh thương mại và công nghiệp: R410A được sử dụng trong các hệ thống làm lạnh thương mại và công nghiệp như tủ đông, tủ mát, kho lạnh và hệ thống làm lạnh công nghiệp khác.

• Nhiệt độ chính xác: R410A được sử dụng trong các hệ thống làm lạnh yêu cầu nhiệt độ chính xác như trong phòng thí nghiệm, nhà máy sản xuất y tế và các ngành công nghiệp đòi hỏi kiểm soát nhiệt độ chặt chẽ.

• Hệ thống nhiệt năng tái tạo: R410A cũng được sử dụng trong các hệ thống nhiệt năng tái tạo như máy nước nóng năng lượng mặt trời và hệ thống bơm nhiệt.

Lưu ý rằng việc sử dụng môi chất làm lạnh R290 và R410A phải tuân thủ các quy định về an toàn và môi trường. Việc cài đặt, vận hành và bảo trì các hệ thống chứa môi chất này phải được thực hiện bởi những người có chứng chỉ và kỹ năng phù hợp để đảm bảo an toàn và tuân thủ các quy định liên quan.

Ứng dụng của môi chất làm lạnh R290 và R410A

Như vây, trên đây là những thông tin cụ thể giải đáp về môi chất làm lạnh R290 và R410A thường được dùng trong ngành điện lạnh nói chung và máy lạnh di động nói riêng. Hi vọng những thông tin đó sẽ giúp bạn hiểu sâu hơn về chúng.