Cập Nhật : 13/11/2025 - Lượt xem: 4627
Độ ẩm dược liệu an toàn là bao nhiêu? Trang bị các thiết bị cần thiết để hạ độ ẩm khi cần thiết. bảo quản dược liệu tránh ẩm mốc, nâng cao chất lượng thuốc
Độ ẩm đóng vai trò quan trọng trong việc bảo quản dược liệu, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng và hiệu quả của sản phẩm cuối cùng. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa thực sự hiểu rõ về mức độ ẩm dược liệu cần thiết cho từng loại cây thuốc cũng như cách kiểm soát độ ẩm trong quá trình bảo quản.
Bài viết này sẽ khám phá sâu hơn về câu hỏi "Độ ẩm của dược liệu là bao nhiêu?" cùng những biện pháp kiểm soát độ ẩm đáng chú ý mà bạn nên áp dụng để bảo quản dược liệu hiệu quả.

I. Độ ẩm dược liệu và các loại thuốc nam, thuốc Bắc là bao nhiêu?
Độ ẩm không khí an toàn của dược liệu hay các vị thuốc nam, thuốc bắc là bao nhiêu? Mỗi loại dược liệu sẽ yêu cầu mức độ ẩm an toàn khác nhau. Nhưng qua nghiên cứu thực tế thì độ ẩm an toàn chung của các loại dược liệu là 60-65%. Cần hạn chế độ ẩm cao xuất hiện ở nơi lưu trữ, bảo quản bằng cách xây dựng theo đúng tiêu chuẩn. Ngoài ra, cần trang bị các thiết bị hạ độ ẩm khi cần thiết như máy hút ẩm. Cộng thêm đó là việc lập kế hoạch vệ sinh, phơi sấy thông gió định kì. Bao bì đóng gói cũng caàn phải có khả năng chống ẩm tốt.

Độ ẩm dược liệu là 60 - 65%
II. Ảnh hưởng của độ ẩm dược liệu đến chất lượng thuốc
Độ ẩm ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng và tác dụng của dược liệu trong suốt quá trình bảo quản và dùng thuốc. Dưới đây là một số ảnh hưởng cụ thể của độ ẩm dược liệu:
1. Tạo điều kiện cho nấm mốc và vi khuẩn phát triển
Độ ẩm cao là môi trường thuận lợi cho nấm mốc và vi khuẩn phát triển mạnh. Chúng gây ra những hậu quả xấu cho các vị thuốc, dược liệu như:
-
Làm hư hỏng dược liệu, giảm chất lượng và hiệu quả sử dụng.
-
Sinh ra các độc tố ảnh hưởng đến sức khỏe người sử dụng.

Dược liệu bị mốc khi ở trong môi trường có độ ẩm cao
2. Dược liệu bị biến chất
Môi trường ẩm ướt tạo điều kiện thuận lợi cho sự sinh trưởng và phát triển của nấm mốc, vi khuẩn cùng các tác nhân gây hư hỏng khác. Những sinh vật này có khả năng tiết ra các hợp chất độc hại, làm suy giảm hoặc mất đi tính năng sinh học của dược liệu.
Chúng cũng tiềm ẩn nguy cơ gây ra các phản ứng dị ứng và đe dọa sức khỏe người sử dụng. Vì vậy, việc kiểm soát độ ẩm dược liêu trong bảo quản là điều vô cùng quan trọng để đảm bảo chất lượng và an toàn của thuốc.
3. Sự thay đổi về khối lượng, kích thước dược liệu
Đa số các loại dược liệu thường nhạy cảm với độ ẩm môi trường. Chúng có thể hấp thụ hoặc mất nước, dẫn đến sự biến đổi về khối lượng, kích cỡ và màu sắc. Điều này có thể gây ảnh hưởng đến quá trình đóng gói, bảo quản cũng như tính toán liều lượng sử dụng của dược liệu đó. Do vậy, cần phải kiểm soát chặt chẽ độ ẩm khi bảo quản nhằm duy trì đúng trạng thái ban đầu, đảm bảo chất lượng và tính an toàn của dược liệu.
Xem thêm: ĐỘ ẨM SƠN TƯỜNG BAO NHIÊU THÌ ĐƯỢC? TRỜI MƯA CÓ SƠN ĐƯỢC KHÔNG?

Dược liệu nặng hơn nếu hấp thụ nhiều nước
4. Ví dụ về ảnh hưởng của độ ẩm dươc liệu
Độ ẩm cao hay thấp đều gây ra những biến đổi lớn đến các loại dược liệu, dưới đây là một số trường hợp cụ thể mà chúng ta thường xuyên gặp phải:
-
Hoa hòe: Hoa hòe có tính mát, vị hơi đắng, có tác dụng hạ khí, tiêu đàm, cầm máu. Nếu độ ẩm dược liệu cao, hoa hòe sẽ dễ bị nấm mốc, biến chất và mất tác dụng.
-
Nấm linh chi: Nấm linh chi là một loại dược liệu quý có tác dụng tăng cường sức khỏe, chống lão hóa. Nếu bảo quản ở độ ẩm thấp, nấm linh chi sẽ bị khô, giòn và dễ vỡ, làm giảm tác dụng.
-
Nhân sâm: Nhân sâm là một loại dược liệu quý có tác dụng bồi bổ sức khỏe, tăng cường trí nhớ. Nếu bảo quản ở độ ẩm dược liệu cao, nhân sâm sẽ dễ bị nấm mốc, thối rữa và mất tác dụng.
III. Phương pháp bảo quản dược liệu đúng cách, hiệu quả cao
Để bảo quản dược liệu đúng cách và mang lại hiệu quả cao, bạn nên tham khảo những phương pháp sau:
- Dược liệu cần phải được bảo quản duy trì ở nơi khô ráo, thông thoáng, đảm bảo không khí lưu thông tốt đồng thời kiểm soát độ ẩm chặt chẽ.
- Mỗi loại dược liệu, vị thuốc Nam, thuốc Bấc khác nhau phải giữ nguyên trong túi, hộp kín.
- Kiểm tra thường xuyên chất lượng của dược liệu lưu kho để kịp thời phát hiện các hư hỏng hoặc ngăn ngừa các tác nhân gây hại.
- Nhiệt độ thích hợp để bảo quản dược liệu là 25 độ C và độ ẩm dược liệu là 60-65%.
\
Bảo quản dược liệu đúng cách mang lại nhiều công dụng
Để đảm bảo tất cả các yếu tố trên được duy trì tốt nhất, các doanh nghiệp chuyên sản xuất, bảo quản dược liệu thường sử dụng đến máy hút ẩm. Máy hút ẩm vừa là công cụ hỗ trợ sấy nhanh hơn, vừa kiểm soát đổ ẩm dược liệu ở mức tốt nhất.
IV. Hướng dẫn kỹ thuật phơi sấy, bảo quản dược liệu khi bị quá độ ẩm
1. Phơi dược liệu
Quá trình phơi khô giúp loại bỏ dần hàm lượng độ ẩm dược liệu xuống mức an toàn. Tùy thuộc vào từng loại cây thuốc, yêu cầu về độ ẩm còn lại sẽ khác nhau. Có nhiều phương pháp phơi khác nhau như phơi nơi râm mát hoặc phơi trên giàn.
ư
Sấy là phương pháp làm khô dược liệu
2. Sấy dược liệu
Sấy là phương pháp được nhiều kho dược liệu lớn sử dụng hiện nay vì có thể chủ động hơn nhờ các thiết bị hiện đại như tủ sấy, máy hút ẩm khiêm sấy. Quá trình thực hiện có thể giúp điều chỉnh và duy trì độ ẩm dược liệu mong muốn một cách dễ dàng hơn. Thông thường nhiệt độ sấy sẽ được tăng lên trong quá trình thực hiện. Các loại dược liệu chứa dầu nên có nhiệt độ sấy không quá 40 độ C.

Sấy là phương pháp làm giảm độ ẩm của dược liệu
V. Ứng dụng máy hút ẩm trong sấy, bảo quản dược liệu
Với những ứng dụng đa dạng trong quá trình sấy và bảo quản dược liệu, máy hút ẩm trở thành một công cụ không thể thiếu trong ngành công nghiệp dược liệu. Việc ứng dụng máy hút ẩm đúng cách giúp tối ưu hóa quá trình sản xuất, bảo quản và đảm bảo chất lượng của dược liệu, mang lại lợi ích to lớn cho cả nhà sản xuất và người sử dụng. Lợi ích của việc sử dụng máy hút ẩm trong bảo quản dược liệu
1. Kiểm soát độ ẩm dược liệu ở mức tối ưu
Máy hút ẩm cho phép kiểm soát độ ẩm dược liệu trong môi trường bảo quản một cách chính xác và hiệu quả. Ngoài việc sử dụng trực tiếp cho quá trình sấy và bảo quản dược liệu, máy hút ẩm cũng được ứng dụng để kiểm soát và điều chỉnh độ ẩm trong phòng sấy và kho chứa dược liệu. Điều này giúp tạo ra môi trường tối ưu cho việc bảo quản và xử lý dược liệu, đảm bảo chất lượng và an toàn của sản phẩm.

Máy hút ẩm có khả năng kiểm soát độ ẩm của dược liệu cực tốt
2. Ngăn ngừa sự phát triển của nấm mốc và vi khuẩn
Môi trường ẩm ướt là điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của nấm mốc, vi khuẩn và các tác nhân gây hư hỏng khác. Sử dụng máy hút ẩm giúp loại bỏ hơi nước dư thừa, tạo ra môi trường khô ráo, ngăn ngừa sự phát triển của các tác nhân này, từ đó bảo vệ dược liệu khỏi bị hư hỏng.
3. Kéo dài thời gian bảo quản
Sau khi sấy khô, dược liệu cần được bảo quản trong môi trường có độ ẩm thích hợp để tránh sự hấp thụ hơi nước từ không khí. Máy hút ẩm công nghiệp được sử dụng trong kho chứa hoặc bao bì đóng gói để duy trì độ ẩm dược liệu, tạo ra môi trường khô ráo, ngăn ngừa sự phát triển của nấm mốc, vi khuẩn và các tác nhân gây hư hỏng khác. Điều này giúp kéo dài tuổi thọ và bảo tồn chất lượng của dược liệu trong thời gian dài.

Máy hút ẩm giúp bảo quản dược liệu lâu hơn
4. Đơn giản hóa quy trình bảo quản
Việc sử dụng máy hút ẩm giúp đơn giản hóa quy trình bảo quản dược liệu bằng cách tự động kiểm soát và duy trì độ ẩm tối ưu. Điều này giảm bớt thời gian và công sức cần thiết để theo dõi và điều chỉnh độ ẩm thủ công, tăng hiệu quả và tiết kiệm chi phí cho quá trình bảo quản.
Với việc áp dụng các biện pháp kiểm soát độ ẩm dược liệu phù hợp, bạn có thể bảo quản các loại thuốc luôn trong tình trạng tốt nhất, nâng cao chất lượng và hiệu quả sử dụng cho việc điều trị và chăm sóc sức khỏe. Hy vọng bài viết này Giải pháp hút ẩm đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về độ ẩm dược liệu và cách kiểm soát độ ẩm trong bảo quản.
Thẻ tag:
Có 0 bình luận